sjouke
Sjouke.
In mijn beleving is hij nog steeds twen: een middentwintiger met een overhemd zonder boord of een fel gekleurd exemplaar met van die grote boordpunten en daar over heen een T shirt, meestal bruin. Een vale spijkerbroek en een boodschappentas complemeteren het beeld van mijn leraar Nederlands op de MAVO. (Een boodschappentas van jute met van die vale zwarte strepen. Zoals de gebroeders Kampen ze aan het stuur van de fiets hadden bij de bezorging van hun waar. ‘Anders nog iets mevrouw Lenting’, vroeg Kees Kampen dan, en met zijn potlood en opschrijfboekje al in de aanslag, begon hij zijn riedel: “toiletpapier, stroop, nootmuskaat.....” wat mijn moeder dan negen van de tien keer afsloeg omdat ze het huishoudboekje al had ingevuld. Al die boodschappen gingen in tassen aan het stuur en zo slingerde hij bepakt over de weg) Nederlands op de middelbare school van een jonge vent met half lang krullend koperbruin haar en ....een Fries accent.
Op een dag vertelde hij iets half zittend op een van de voorste tafeltjes. Hierbij kregen we zicht op zijn sokken.Twee ongelijk gekleurde sokken. Toen een van de jongens hem daarop wees zie hij: “Ik geloof dat ik thuis nog zo’n paar heb”. Ik lag dubbel. Of die keer toen hij de klas toevertrouwde dat hij zich er op betrapte tegen de kat te praten.”Denken jullie ook niet dat nu tijd wordt voor menselijke aanspraak”. Tsja wat moet je daar als tiener op antwoorden. Als je als middentwintiger nog niet onder de pannen bent wordt het lastig of je bent lastig. Niet veel later verhuisde hij naar het dorp Siddeburen zelf en liet zijn tuintje welig woekeren tot ongenoegen van de buren.
Beetje humeurig was hij wel. Maar als hij met Amsterdams accent: “Hey meid ff wakker worden, drijf-sijs”, tegen import Rita zei wisten we dat ‘ie er zin in had. Vaak resulterend in een opstel. De opstellen waren voorlopers van het groot dictee der nederlandse taal. Echt, rare woorden en vreemde zinnen vormden een lachwekkend verhaal voorgedragen door de meester zelf. “Nee, niet direct beginnen met schrijven eerst luisteren naar de toale zin!
Toen ik twintig jaar terug een bijeenkomst van de examenklas had was hij er niet. Dat was jammer. Het bleef daarom bij het ophalen van de verhalen. Zoals het hoogtepunt van de week: als Robbie Dijkstra tussen de middag op de bandrecorder van Haantje keihard Pink Floyd liet horen. Deze christelijke mavo in de Duurswold was zo’n typische plattelands school. De eerste schooldag werd ik door mij neef Buikkie, in werkelijkheid Geert Jan geheten maar goed in het spek zeg maar, op gehaald. We waren zenuwachtig. Een aantal meiden van de lagere school reden met ons mee en we zouden de ulo-biggen van de openbare school ergens onderweg tegenkomen. Niet dat we de weg niet wisten want het was gewoon de Hoofdweg af door de lintdorpen; Slochteren uit, door Schildwolde, door Hellum en dan in Siddeburen de weg volgen langs de kerk. Nee de spanning van een nieuwe start, een nieuwe school en nieuwe klasgenoten dat was een avontuur. Nu was de school niet zo heel erg groot en was alles strak geregeld. Dat bleek later. Kwam je te laat dan wachtte directeur Vos je perssonlijk bij de deur op. Was je niet in de les dan wist iedereen op de hele school het. Dankzij Buikkie moest ik op type-les. Hij had het briefje keurig aan zijn ouders gegeven en ik had het in mijn tas gelaten. Toen mijn moeder daar achter kwam moest ik alsnog. Mijn argumenten : alleen meiden en in een vrij uur waren niet goed genoeg.
Later toen ik medewerker bij het Haarlems Dagblad was voor de atletiek en ik op zondagavond laat zat te tikken in de Waarderpolder moest ik daar wel aan denken. Maar meer nog aan de lessen Nederlands. Want de redacteuren waren streng. Wellicht nog strenger in de leer dan Sjouke. Het begin moet pakken. In de eerste alinea de belangrijke gegevens. Geen vaktermen en geen spreektaal waren een paar van die dingen. Dus zat ik met mijn regelafstand, de inspringen in mijn hoofd van de typeles en de aanwijzingen van de les nederlands verhaaltjes te maken. Terzijde. Die ene strenge redacteur, Rik Planting, is later getrouwd met Aleid Truijens dus, ja wat te zeggen.
Het was in de lessen van Sjouke altijd afwisselend en hij wist mij te boeien voor de nederlandse taal. Mijn tweede taal want Gronings was de taal van de straat en thuis.
Dus de Germanismen zaten er stevig in: om de tafel of op bed was opeens fout. Gedichten, boeken en stelopdrachten. (Later op de Havo trof ik het opnieuw met Harm de Jonge.) Maar dat niet alleen. Toen er problemen waren (ja weer!) met mijn broertje op dezelfde school kwam hij op de fiets langs en toen mijn moeder ziek werd opnieuw. Hij plukte dan verlegen aan zijn baardje en kleurde tot onder zijn T overhemd onder zijn t-shirt als hij iets te vragen had. Een sociaal bewogen iemand jammer dat ik hem daarna niet meer echt gesproken heb.
Ik kwam hem nog een keer tegen in Groningen. Toen ik daar dit jaar weer langs fietste, die plek waar we elkaar spraken, bij het stadspark dacht ik laat ik eens een speurtocht doen naar Sjouke. Bel een nummer in Groningen, antwoordapparaat van iemand die zijn zoon zou kunnen zijn denk ik. Googlen dan maar. Volgens mij is het gelukt. Ik zie een foto van hem op een bijeenkomst over nieuwe media waar hij in het Fries iets aan het uitleggen is. Een beetje conservatief gekleed, geen baard maar de manier waarop de handen meepraten is het zelfde. Ben benieuwd wat hij te vertellen heeft. Toen ik deze zomer even langs de school reed hoorde ik zijn stem. Ik stopte de auto en zag het lokaal van WIS en keek even naar de andere kant waar in het eerste lokaal op de gang de lessen NED werden gegeven door Sjouke Sytema. Niks verandert ook niet na dertig jaar.
(Gisteren kreeg ik een mailtje van Sjouke. Geweldig leuk zo’n stem uit het verleden. Kijken hoe het hem is vergaan............)
In mijn beleving is hij nog steeds twen: een middentwintiger met een overhemd zonder boord of een fel gekleurd exemplaar met van die grote boordpunten en daar over heen een T shirt, meestal bruin. Een vale spijkerbroek en een boodschappentas complemeteren het beeld van mijn leraar Nederlands op de MAVO. (Een boodschappentas van jute met van die vale zwarte strepen. Zoals de gebroeders Kampen ze aan het stuur van de fiets hadden bij de bezorging van hun waar. ‘Anders nog iets mevrouw Lenting’, vroeg Kees Kampen dan, en met zijn potlood en opschrijfboekje al in de aanslag, begon hij zijn riedel: “toiletpapier, stroop, nootmuskaat.....” wat mijn moeder dan negen van de tien keer afsloeg omdat ze het huishoudboekje al had ingevuld. Al die boodschappen gingen in tassen aan het stuur en zo slingerde hij bepakt over de weg) Nederlands op de middelbare school van een jonge vent met half lang krullend koperbruin haar en ....een Fries accent.
Op een dag vertelde hij iets half zittend op een van de voorste tafeltjes. Hierbij kregen we zicht op zijn sokken.Twee ongelijk gekleurde sokken. Toen een van de jongens hem daarop wees zie hij: “Ik geloof dat ik thuis nog zo’n paar heb”. Ik lag dubbel. Of die keer toen hij de klas toevertrouwde dat hij zich er op betrapte tegen de kat te praten.”Denken jullie ook niet dat nu tijd wordt voor menselijke aanspraak”. Tsja wat moet je daar als tiener op antwoorden. Als je als middentwintiger nog niet onder de pannen bent wordt het lastig of je bent lastig. Niet veel later verhuisde hij naar het dorp Siddeburen zelf en liet zijn tuintje welig woekeren tot ongenoegen van de buren.
Beetje humeurig was hij wel. Maar als hij met Amsterdams accent: “Hey meid ff wakker worden, drijf-sijs”, tegen import Rita zei wisten we dat ‘ie er zin in had. Vaak resulterend in een opstel. De opstellen waren voorlopers van het groot dictee der nederlandse taal. Echt, rare woorden en vreemde zinnen vormden een lachwekkend verhaal voorgedragen door de meester zelf. “Nee, niet direct beginnen met schrijven eerst luisteren naar de toale zin!
Toen ik twintig jaar terug een bijeenkomst van de examenklas had was hij er niet. Dat was jammer. Het bleef daarom bij het ophalen van de verhalen. Zoals het hoogtepunt van de week: als Robbie Dijkstra tussen de middag op de bandrecorder van Haantje keihard Pink Floyd liet horen. Deze christelijke mavo in de Duurswold was zo’n typische plattelands school. De eerste schooldag werd ik door mij neef Buikkie, in werkelijkheid Geert Jan geheten maar goed in het spek zeg maar, op gehaald. We waren zenuwachtig. Een aantal meiden van de lagere school reden met ons mee en we zouden de ulo-biggen van de openbare school ergens onderweg tegenkomen. Niet dat we de weg niet wisten want het was gewoon de Hoofdweg af door de lintdorpen; Slochteren uit, door Schildwolde, door Hellum en dan in Siddeburen de weg volgen langs de kerk. Nee de spanning van een nieuwe start, een nieuwe school en nieuwe klasgenoten dat was een avontuur. Nu was de school niet zo heel erg groot en was alles strak geregeld. Dat bleek later. Kwam je te laat dan wachtte directeur Vos je perssonlijk bij de deur op. Was je niet in de les dan wist iedereen op de hele school het. Dankzij Buikkie moest ik op type-les. Hij had het briefje keurig aan zijn ouders gegeven en ik had het in mijn tas gelaten. Toen mijn moeder daar achter kwam moest ik alsnog. Mijn argumenten : alleen meiden en in een vrij uur waren niet goed genoeg.
Later toen ik medewerker bij het Haarlems Dagblad was voor de atletiek en ik op zondagavond laat zat te tikken in de Waarderpolder moest ik daar wel aan denken. Maar meer nog aan de lessen Nederlands. Want de redacteuren waren streng. Wellicht nog strenger in de leer dan Sjouke. Het begin moet pakken. In de eerste alinea de belangrijke gegevens. Geen vaktermen en geen spreektaal waren een paar van die dingen. Dus zat ik met mijn regelafstand, de inspringen in mijn hoofd van de typeles en de aanwijzingen van de les nederlands verhaaltjes te maken. Terzijde. Die ene strenge redacteur, Rik Planting, is later getrouwd met Aleid Truijens dus, ja wat te zeggen.
Het was in de lessen van Sjouke altijd afwisselend en hij wist mij te boeien voor de nederlandse taal. Mijn tweede taal want Gronings was de taal van de straat en thuis.
Dus de Germanismen zaten er stevig in: om de tafel of op bed was opeens fout. Gedichten, boeken en stelopdrachten. (Later op de Havo trof ik het opnieuw met Harm de Jonge.) Maar dat niet alleen. Toen er problemen waren (ja weer!) met mijn broertje op dezelfde school kwam hij op de fiets langs en toen mijn moeder ziek werd opnieuw. Hij plukte dan verlegen aan zijn baardje en kleurde tot onder zijn T overhemd onder zijn t-shirt als hij iets te vragen had. Een sociaal bewogen iemand jammer dat ik hem daarna niet meer echt gesproken heb.
Ik kwam hem nog een keer tegen in Groningen. Toen ik daar dit jaar weer langs fietste, die plek waar we elkaar spraken, bij het stadspark dacht ik laat ik eens een speurtocht doen naar Sjouke. Bel een nummer in Groningen, antwoordapparaat van iemand die zijn zoon zou kunnen zijn denk ik. Googlen dan maar. Volgens mij is het gelukt. Ik zie een foto van hem op een bijeenkomst over nieuwe media waar hij in het Fries iets aan het uitleggen is. Een beetje conservatief gekleed, geen baard maar de manier waarop de handen meepraten is het zelfde. Ben benieuwd wat hij te vertellen heeft. Toen ik deze zomer even langs de school reed hoorde ik zijn stem. Ik stopte de auto en zag het lokaal van WIS en keek even naar de andere kant waar in het eerste lokaal op de gang de lessen NED werden gegeven door Sjouke Sytema. Niks verandert ook niet na dertig jaar.
(Gisteren kreeg ik een mailtje van Sjouke. Geweldig leuk zo’n stem uit het verleden. Kijken hoe het hem is vergaan............)
Comments