White Caucasians in Georgia


 We zijn nergens zonder de navigatie app op de telefoon. Als toerist in een vreemde stad in een onbekend gebied is het ondoenlijk om goede kaartjes te vinden op korte termijn. Maar we hebben w.w.w. en we hebben een telefoon (met vers gekochte chip en ongelimiteerd data bereik). Het nationaal museum was ons aangeraden om iets van de historie van Georgië te leren begrijpen. 
 
Georgië werd al bewoond in de prehistorie. Er zijn menselijke resten gevonden uit het Plio-pleistoceen, ca. 1,8 miljoen jaar geleden. In het stenen tijdperk woonden er overal op het Georgische grondgebied mensen. Archeologische vondsten van ca. 400.000 jaar v.Chr. tot 100.000 jaar v.Chr. zijn gevonden in de bergachtige gebieden, het binnenland en aan de kust van de Zwarte Zee. 
 
Dat het een eigen alfabet heeft (33 tekens waarvan het merendeel medeklinkers 28 en de resterende vijf klinkers) met een eigen standaardschrift (het mchedroeli) is overal te zien en te horen (hoewel onverstaanbaar door de stapeling van alle medeklinkers die afwisselend schrapend vanuit de keel of tegen de tong worden gesproken). Gelukkig staan er verklarende borden in het Engels bij de tentoongestelde voorwerpen. 
De landen in de Kaukasus met het hooggebergte  staat ook wel bekend als de "Berg der talen".
Hierbij is het begrip "Kaukasische talen"  vooral geografisch en vrijwel niet taalkundig. De talen behoren tot twee of drie afzonderlijke taalfamilies, die niet of vrijwel niet met elkaar verwant zijn. 
In de Kaukasus worden er ook talen gesproken die tot andere taalfamilies behoren, zoals het Indo-Europese Ossetisch en het Turkse Balkaars, maar deze worden doorgaans niet "Kaukasisch" genoemd.
 
Bij binnenkomst is er een grote zaal met een verzameling schedels (replica’s) waar direct duidelijk wordt welke belangrijke schakel dit land heeft gespeeld in de verspreiding van de homo sapiens tien duizenden jaren geleden. De Kaukasus is sinds mensenheugenis een kruispunt. De Kaukasus  is een gebied op de uiterste zuidoostelijke grens van het nieuwe Europa en het westen van het oude Azië.  Ik zeg nieuw Europa want dat het gebied omvat diverse gebieden rondom het gebergte, de Kaukasus en de omringende laagvlakten, die eerder onder de USSR vielen. Als ik kijk naar de atletiek dan kwamen er opeens een stuk of 6-7 landen bij. Het is een draaimolen van diverse culturen, een tiental religies (en variaties binnen het Christendom, de Islam, en het Bhoedisme) en een berg aan talen. Daarnaast is (en was) het vaak de grens tussen grote mogendheden of hun invloedssferen: Rusland, Turkije en Iran met name  Dit alles heeft geleid tot de huidige ingewikkelde staatkundige situatie en in de loop van de geschiedenis herhaaldelijk tot al dan niet gewapende conflicten. Een van onze gidsen zei: ik maak twee millenia, mee en dat is leuk maar ook al vijf oorlogen en dat is geen leuke ervaring.
 
Hoe hier tussen door te navigeren?
Geen idee werkelijk. Mijn basale kennis over de oude Grieken en het Romeinse rijk is veelal gericht op West Europa en niet op de uithoek tegen Azië aan. Mij kennis over het Ottomaanse en ook het Perzische rijk is feitelijk nul. Dat blijkt ook weer in het Nationaal museum. Als ik me andermaal verbaas over de verschillende perspectieven binnen de geschiedschrijving.
 
 
Als we weer buiten staan duizelt het ons nog een beetje en worden door de Google op het verkeerde been gezet. Een echtelijke twist wordt in de kiem gesmoord met koffie en uiteindelijk weten we ons doel te bereiken. We bekronen de ontdekking met de aankoop van een doek, van een lokale kunstenares, met een mooie primitieve voorstelling.
 
De marketting van Georgië doet het goed in het midden oosten. We horen veel Arabisch om ons heen en zien gesluierde vrouwen. Meer dan duizend jaar geleden kwamen de Arabieren met minder vreedzame bedoelingen naar dit gebied. Als onderdeel van het Arabische rijk zo tussen 645 en 1008. De soennitische Omajjaden (een clan uit Mekka) overwonnen en vestigden een wereldrijk dat zich op zijn hoogtepunt uitstrekte tot Spanje in het westen en tot in India in het oosten. Vervolgens, na  750 werd de dynastie van de Omajjaden verslagen door de dynastie van de Abbasiden. Het islamitische Arabische Rijk kreeg na de inlijving van Armenië spoedig ook Iberië in zijn greep. In 645 werd Tbilisi ingenomen. 
Onder het wereldrijk der Ottomanen (Turkije) viel heel oost-europa, de maghreb, het midden oosten en delen van het Saudisch schiereiland. Dus ook (weer) Georgie. 
Kortom het land is niet onbekend bij de islamieten. En nu, als Eid al Adha midden in de zomer valt, is het een ideale plek om even de hitte te ontvluchten, de moskee te bezoeken, halal te kunnen eten en dat dichtbij. Het is maar drie uur vliegen en geen visum nodig.
 
Georgië ligt aan de oostkust van de Zwarte Zee. Deze enorme wateroppervlakte (422.000 km²) ligt ingeklemd tussen enerzijds Europa en anderzijds het uiterste westen van Azie.  De landen rond de Zwarte Zee zijn naast Georgië, TurkijeBulgarijeRoemeniëOekraïne, en Rusland. 
De totale oppervlakte van Georgië bedraagt 69.700 km2 (pak ‘m beet twee keer Nederland) en de hoofdstad is Tbilisi of Tiflis. Georgië grenst in het noorden aan Rusland (723 km) in het oosten aan Azerbaidzjan (322 km), in het zuiden aan Turkije (252 km) en in het zuidoosten aan Armenië (164 km).
Georgië is een land met verschillende religies met ieder hun eigen gebedshuizen. Zo kent  Tbilisi bijvoorbeeld een joodse synagoge, een moslim moskee, een Georgische basiliek, een Armeense kerk en een Zoroastrische tempel. De Georgiërs werden al vanaf 330 vanuit Armenië gekerstend en de kerk van Georgië geldt als een van de oudste op het grondgebied van de voormalige Sovjet- Unie. In West-Georgië verving het christendom een geloof gebaseerd op de wereld van de Griekse goden. In Oost-Georgië verving het christendom een Iraanse Zoroastrische religie.
In de 5e eeuw werd de kerk autonoom en benoemde haar eigen leider, de katholikos van Mtskheta. Gedurende de Middeleeuwen was de Georgische kerk een enorme politieke en economische macht en een inspiratiebron voor kunst, architectuur en literatuur. De meeste Georgiërs (ca. 65%) behoren tot de Georgisch-orthodoxe Kerk. Deze kerk is een onderdeel van de christelijke Oosters-orthodoxe kerk, vooral aangehangen in Oost-Europa. Nog nooit zag ik zoveel fresco’s en afbeeldingen van ‘heiligen’ 
 
 
Ter hoogte van Noord-Spanje, maar dan een paar duizend kilometer naar het Oosten, net Turkije voorbij. De wijngaarden liggen tegen de Bergen aan, in het glooiende landschap van de lange Mtkvaririvier. De route van de rivier is in de afgelopen eeuwen verschillende malen veranderd. De wijngaarden liggen van op de mineraalrijke heuvels tot op de voormalige rivierbeddingen van klei.
In Georgië zijn bij opgravingen 8.000 jaar oude kleien potten gevonden met daarin de resten van druivenpitten. Daarmee geldt Georgië het oudste wijnland ter wereld. Niet voor niets is het Georgische woord ‘Gvino’ voor ‘wijn’ geen leenwoord maar uit deze regio afkomstig. Waarschijnlijk heeft de wijncultuur zich via Turkije, Syrië en Libanon geleidelijk naar Europa verspreid.
Is Georgië dus het oudste wijnland ter wereld? Ja, nou ja, totdat er in de toekomst ergens anders nog eens oudere resten worden gevonden althans.
 
Wijnvaten in elke vorm, grootte en ontwerp speelden een cruciale rol voor het aardewerk in Georgië door de eeuwen heen. Archeologische vondsten getuigen van de hoge vaardigheid van de lokale ambachtslieden. De meest alomtegenwoordige en unieke Georgische wijnvaten zijn waarschijnlijk de kvevris (of qvevris), zeer grote aardewerken vaten met een inwendige laag van bijenwas
 
Er is dus enorm veel te zien. Tenminste als je liefhebber bent van kunst- en kerkgeschiedenis. Er is veel te leren als je zoals wij vrijwel niets weet van de landen aan de andere kant van Europa. Met recht dus Oost-Europa rond de Kauakasus. 
Je leert ook weer om vooral op je eigen kompas te navigeren. Wel met hulp van de vele sites die beschikbaar zijn maar het gaat met name om je eigen vragen in te vullen. Anderen hebben die vragen niet of stellen andere vragen en krijgen andere situaties en antwoorden voor geschoteld. Tips van anderen dus iedere keer tegen het licht houden. Een goede ervaring is belangrijk maar het moet wel in lijn zijn met je eigen denken. “Even” rondkijken is voor de een 5 minuten en voor de andere 50. Een tour is voor de ene organisatie en shuttle van en naar een bezienswaardigheid voor de andere is het een uitstapje met deskundige uitleg op plekken die wilt of kunt zien. Lekker eten is voor de een vooral herkenbaar voedsel en voor de andere zijn het lokale gerechten. 

We zijn als blanken (white caucasians) uit het geciviliseerde rijke West-Europa weer eens met de neus op de feiten gedrukt: wees bescheiden want er is veel meer dan je denkt en hebt geleerd in het verleden. Het arme Oost-Europa is rijker dan je denkt op vele fronten. 

In de komende berichten een overzicht van de dagtripjes.

Comments

Popular Posts