Trilling

       Het glas trilde in de sponningen. Dat gebeurde regelmatig. In mijn jonge jeugd. Hoe oud ik precies was weet ik niet maar ik denk een jaar of acht. Het waren straaljagers die oefenden boven het Lauwersmeer of de Dollard. Het geluid zoefde, dan even niks en dan: een oorverdovende knal. Even later trilden dan de ruiten. Gaat weer eentje door de geluidsbarrière, zeiden we dan. 

De muren verzakten. Heel langzaam helde de voorkant van ons huis naar rechts. De scheuren waren duidelijk in het grijze cement van de gestucte (“besmeten” heette dat toen) muur te zien. De hele voorgevel en de ook de vloer van de voorkamer helden. Zodanig dat een vol bord soep overstroomde op de tafel. Het was door inklinking van het veen werd er gezegd maar het zware transport van Reym die met  grijze containers de hele week over de Hoofdweg van de Woldstreek denderden waren zeker debet aan. Ik was een jaar of tien toen we een nieuwe gevel kregen en ook het huis werd gerenoveerd/ heringericht. Nu detoneert die gevel in het beschermd dorpsgezicht tegenover de Frayelemaborg.

De lucht was helder rood gekleurd. Soms bij een bepaalde wind hoorde je het bulderen. Bij de diverse boorputten op het Slochterveld werd dan afgefakkeld. Afvalgas zeg maar. In mijn tienertijd ook nog heel gewoon. Toen ook de Gasbeltocht gewandeld of gefietst werd.

De reddingsboei van Nederland zeg ik wel eens gekscherend. Het Slochter aardgas. Het Slochterveld ligt onder de gemeente Slochteren en deels Delfzijl. In rap tempo werd gas gewonnen en verkocht. Want er was geld nodig om allerlei zekerheden te garanderen. De enige zekerheid voor de Groningers was dat ze er geen cent van zagen. De aardgas baten kwamen ten goede aan de Nederlandse maatschappij en natuurlijk voor de Nederlandse Aardolie Maatschappij kortweg: NAM. (De overheid en de NAM sinds de oprichting met beide een aandeel van 50%)

De scheuren in de muren van huizen en boerderijen rondom Slochteren werden jarenlang afgedaan als achterstallig onderhoud, gevolgen van dalend grondwaterpeil of gewoon ouderdom. Maar dat de bodemdaling gewoon doorging en niet overal gelijkmatig was een feit. De eerste bevingen waren trillingen in diepere lagen die nauwelijks rimpels in de vijver veroorzaakten. Maar later waren er heuse bevingen.  Aardbeving in Noord-Nederland. Niet omdat er tectonische platen schuurden, niet omdat er ondergrondse uitbarstingen waren, geen instortingen op diepte. Nee, door de mens veroorzaakte verzwakkingen in de bodemstructuur.

Ach, het is maar in een dun bevolkt gebied (plan Kikkert!) ergens in het noorden waar vroeger de agrarische gemeenschap heerste en suikerbieten, stro-karton graan aardappelen belangrijk waren. Waar de meeste activiteiten na de mislukte acties (ISPN, verhuizingen van rijksambtenaren of opzetten van nieuwe industrie) een volksverhuizing en leegloop opleverden. Wie kent nou Loppersum of Froombosch? 

Het is mijn land mijn Groninger land, wat in het nieuws was. Aardbeving met 2. 6 op de schaal van Richter was er gisteren bij Froombosch. Wereld vreemd bericht.  Dat waren radioberichten in mijn jeugd die dan steevast over de Filipijnen of Mexico gingen.  Sinds 1986 zijn er een paar honderd aardbevingen geweest, waarvan de meeste op grote diepte. Tot nu toe is de zwaarste beving 3.7 geweest maar tot 5 op de schaal van Richter wordt niet uitgesloten.

Aardbeving ik krijg er koude rillingen van.