be-zit

Zitten
Ik sprak iemand van wie de vriend Braziliaan was. Hij leerde Nederlands en verbaasde zich het allermeest over dit: hoe vaak Nederlanders het over ‘zitten’ hebben. En dat is inderdaad vaak, als je er even over nadenkt. „Ik zit hier al een uur te wachten”, kun je zeggen, ook als je niet aan het zitten bent. „Ik zit thuis”, idem dito. Je kunt namelijk best thuis zitten als je in werkelijkheid aan het rondlopen bent.
De oorspronkelijke betekenis van zitten heeft iets te maken met het plaatsen van het achterste op een horizontaal vlak
De oorspronkelijke betekenis van zitten heeft iets te maken met het plaatsen van het achterste op een horizontaal vlak. Maar er zijn veel gebruiken die daar in de verste verte niets meer mee te maken hebben. Wat te denken van deze: „Hé hé, jongedame, niet aan de knopjes van het fornuis zitten!” ‘Aanzitten’ wordt bijna altijd gebruikt in de kinderlijke sfeer („Het was een heel leuk museum want we mochten overal aanzitten!”). Stel dat je als Braziliaan deze kinderlijke betekenis van ‘aanzitten’ hebt geleerd, dan moet het heel verwarrend zijn dat er soms bij een diner ook aangezeten wordt – maar dan is het juist weer iets sjieks waar geen kinderen aan te pas komen. Om nog maar te zwijgen over deze zin: „Er zit kauwgum aan mijn broek.” Zeer vreemd.
Maar dat is nog niet alles, want we gebruiken ‘zitten’ ook voor kleding: „Deze trui zit het lekkerst.” Dat geen Nederlander hierbij denkt aan een trui die op een stoeltje zit, lijkt me voor een buitenstaander moeilijk te begrijpen.
En omdat ‘zitten’ hiermee blijkbaar nóg niet genoeg gebruikt wordt, zeggen we ook nog ‘die zit!’ als iemand een rake opmerking heeft geplaatst of anderszins gescoord heeft.
De vraag is natuurlijk: waarom gebruiken wij ‘zitten’ zo vaak? Of anders gezegd: wat zien wij zitten in zitten? Zegt het iets over ons zittende bestaan? Zitten wij vast aan onze bankstellen en bureaustoelen, en heeft het woord ‘zitten’ van hieruit onze taal veroverd? Zouden Brazilianen het leven meer dansend bekijken? Het klinkt als een cliché, maar het lijkt me aan de andere kant ook weer geen toeval dat juist een Braziliaan struikelt over dat zitten. Of probeer ik het allemaal weer te cultureel te duiden en berust het allemaal maar op toeval?

http://www.nrc.nl/paulien/2013/05/31/zitten/
Dat soort dingen loop ik me regelmatig af te vragen ................

Comments

Popular Posts