Sunterkloazen

Sunterkloas

Het sinterklaasfeest stuitte in Nederland na de Reformatie, die in 1517 begon, op protestantse bezwaren tegen de katholieke heiligenverering. Zo zijn er in de protestante kerken ook geen beelden te vinden. In moskeeën zijn helemaal geen beeltenissen te vinden, slechts non figuratieve versieringen (aniconisme) gekalligrafeerde Koranteksten en geometrische patronen.

Binnen het katholicisme daarentegen nemen heiligen een belangrijke plaats in. Zo hebben alle heiligen hun eigen gedenkdag; meestal de dag van hun overlijden, die als hun 'geboorte in de hemel' wordt beschouwd. Veelal zijn de heiligen als beelden te zien in de kerken. 

Protestantse predikanten probeerden het Sinterklaasfeest af te schaffen, omdat zij het als een katholiek bijgeloof veroordeelden. Ook de kerkhervormer Maarten Luther verzette zich tegen het sinterklaasfeest. Hij vond dat het geven van geschenken meer paste bij het kerstfeest.

Zoals gezegd probeerde de calvinistische  predikanten geprobeerd  deze feesten (Sint Maarten en Sinterklaas) af te schaffen maar zijn daar niet in geslaagd, omdat de feesten te populair bleken. Onder invloed van deze weerstand veranderde het sinterklaasfeest in Nederland van een religieus feest naar een volksfeest. 

Sinterklaas is vermoedelijk gebaseerd op Nicolaas, een bisschop die rond de vierde eeuw na Christus in het huidige Turkije leefde en na zijn dood door heel Europa werd geëerd.

De kleding van Sinterklaas is in hoofdlijnen gebaseerd op die van een bisschop, omdat Nicolaas van Myra ook een bisschop was. De kleding is inclusief de uiterlijke tekens van de waardigheid, maar vertoont enkele opvallende afwijkingen daarvan. Sinterklaas is daardoor duidelijk te onderscheiden van een echte bisschop. 

De pontificalia omvatten:

• de bisschopsstaf als uitdrukking van het herderlijke ambt - meestal gaat het om een kromstaf (in het Westen) 
• de mijter;
• de bisschopsring als teken van macht en van verbondenheid met het diocees of kloostergemeenschap;
• het pectorale of borstkruis dat gewoonlijk een relikwie bevat;

Vanaf 1964 was de landelijke televisie-intocht elk jaar op een andere plaats, en vanaf 1965 werd Adrie van Oorschot de landelijke Sinterklaas. Dat herinner ik me ook als ‘de echte’ Sinterklaas als we bij Oma Landman keken want thuis hadden we geen tv. Mede daardoor (her)kenden we ook de zwarte pieten niet: Piet Römer als hoofdpiet. Mies Bouwman deed verslag van de intocht.

De intocht van Sinterklaas in Slochteren was in mijn beleving nooit een feest maar meer een gebeurtenis. Sinterklaas kwam in een koets die achter de Woudklank aan reed, dacht ik en de pieten deelden pepernoten en schuimpjes uit. 

Als oudste van de kinderen Lenting, we schelen twee (André) en vier (Roelfien) jaar werd ik ook geacht mee te spelen toen ik wist dat het een verkleedpartij was. Mijn ouders maakten ons ook niet bang door onze stoute dingen te vertellen aan Sint.

De eerste keer dat ik zelf werd meegetrokken in het Sinterklazen was op het CIOS. We moesten lesgeven in het zwembad met sinterklaasfeest-opdrachten. Martin Rippe ging helemaal los met ideeën en schreef ze later op in z’n boek ‘het overdekte strand’. Ballen werden pepernoten, matjes werden bootjes, badmutsen mijters enzovoorts. En natuurlijk kwam er een Sinterklaas kijken.

De tweede keer was bij de sportinstuif in Opmeer waar ik de activiteiten coördineerde en dus ook het thema Sinterklaas op de rol had. Klasgenoten werden gecharterd als zwarte piet en ik bedacht spelen en opdrachten met Zwarte piet activiteiten. Schoorstenen van matten, wandrekken als daken en tennisballen als pepernoten enzo. 

De derde was een draad door de atletiekclubs waar bij een training in het weekend dan een Sinterklaas langs kwam.

Eenmaal in het buitenland werden we al snel ingepalmd om mee te doen met de Nederlandse vereniging ter plekke. Ik als spreekstalmeester en Diana als zwarte piet. Eerst in Doha en later ook in Rio. Als een soort van spin-off traden we ook nog op bij een Nederlandse familie in Rio. Waar de oudste dochter van Jo en Jo had een fantastische activiteit had bedacht voor Nederlandse gezinnen met kleine kinderen.

In Riyadh assisteerden we ook weer de goedheiligman en maakten het in de woestijn een echt kinderfestijn waar de Sint op een kameel arriveerde. 

Dit jaar maak ik me rentree als Sint. Nu als Sinterklaas voor de Nederlandse vereniging en de Rioranje school. De voorbereidingen zijn in volle gang en het draaiboek is al klaar. Uit Nederland nog even wat attributen mee genomen. Zodat ook de pontificalia weer netjes verzorgd zijn.