via Hanukkah en Joel naar Kerst

Het klinkt Haags, dacht ik nog. Toen mevrouw Lenting vroeg wat is dat? Joods feest van het licht, net zoiets als advent zei ik. Maar, eerlijk is eerlijk, ik moest het opzoeken wat het ook alweer 'precies' was.

De kandelaar in shopping Rio Sul en ook op de Copacabana stond er sinds een dikke week. Niet de gewone Joodse kandelaar met zeven kaarsen (menorah, de bekende die in de temple stond) maar acht houders en een negende als hulp/bediende: de Hanukkah.
Het is een joodse traditie: het inwijdingsfeeest ook bekend als ‘het feest van de lichtjes’. De eerste dag van dit feest begon dit jaar na zonsondergang op 16 December en duurt tot onze Kerstavond op de 24e. Begonnen op de 24e dag van de joodse kalendermaand Kislev. Iedere dag wordt ere en lichtje ontstoken en eindigt op de laatste dag met de zonsondergang.

Chanoeka was ingesteld door Judas Makkabeüs en zijn broers in het jaar 165 v.Chr., om jaarlijks met vreugde gevierd te worden ter gedenking van de toewijding aan het altaar in de tempel in Jeruzalem. (1 Macc. iv. 59). Na Jeruzalem en de tempel te hebben hersteld, gaf Judah het bevel de tempel te reinigen, een nieuw altaar in plaats van de verontreinigde te bouwen, en nieuwe heilige bekers te vervaardigen. Toen het vuur opnieuw op het altaar werd aangestoken, en de lampen op de kandelaar weer brandden, werd de toewijding aan het altaar gedurende acht dagen gevierd, onder het brengen van offers en het zingen van liederen. (1 Macc. iv. 36), wat enigszins lijkt op de feestelijkheden van Soekot. Ook in de huizen werden lichten aangestoken. (wikipedia)

 Centro de Pesquisas da Antiguidade

Dit jaar dus in hetzelfde tijdvak met Advent. Het joodse jaar 5775 komt nu grotendeels overeen met (de gregoriaanse kalender) 2014/2015 (vanaf september/oktober 2014, tot september/oktober 2015)

In de adventsperiode bereiden christenen zich voor op het kerstfeest, wordt de geboorte van Jezus herdacht en zijn wederkomst verwacht. In de Christelijke kerken begint het liturgisch jaar met advent. Simpel gezegd begint de advent vier zondagen voor Kerstmis.

Het valt dit jaar dus ook samen met het Joelfeest: het Germaanse zonnewendefeest. Gedurende twaalf dagen waarvan de kortste dag van het jaar het belangrijkste is. Het winterpunt valt zo ronde de 22e December. Op het Zuidelijk halfrond, waarop Brazilië ligt, begint op die dag, vandaag dus, de zomer.

De meeste verklaringen voor de herkomst van het woord Joel worden betwist. Zo is er een populaire verklaring van de herkomst van het Oudnoordse hjól, wiel, waarmee het moment zou worden aangegeven waarop het zonnewiel op zijn laagste punt is en dus klaar om weer te gaan klimmen.
....
Een waarschijnlijker oorsprong kan worden gevonden in het woord "geol", geel. Men ziet een evolutie van dat woord in alle Germaanse en Scandinavische landen en talen: Duits "gelb", Noors "gul", Deens "gul", Nederlands "geel", Zweeds "gul", Fries "giel", zelfs het Italiaanse "giallo", Litouws "geltonas" en Roemeens "galben". Het Oudengelse Géol werd het Middenengelse "Yole" en tenslotte het moderne Yule, terwijl het woord geol of geolu evolueerde tot yellow. Al deze termen zouden dan van de Indo-Europese wortel "ghel-" komen, wat "schijnen" betekent. Het weer langer gaan schijnen van de zon, het geel oplichten/glinsteren van de zon in de sneeuw zouden aan de basis liggen van de uitdrukking. (wikipedia)


Ik kwam hierop door het volgende: Christmas controversy. Joyeux Noël, Merry Christmas, Gezegende Kerstdagen

Bradesco X-mas tree 2014
Controversies have arisen regarding the celebration or acknowledgment of the Christmas holiday (or the lack thereof) in government, media, advertising, retail, and various secular environments. The controversy also includes objections to policies that prohibit government or schools from forcing unwilling participants to take part in Christmas ceremonies. In the past, Christmas-related controversy was mainly restricted to concerns of a public focus on secular Christmas themes such as Santa Claus and gift-giving, rather than the birth of Jesus. (wikipedia)

Nu komen een aantal zaken samen.
Toen de Juliaanse kalender actief werd, was de kortste dag volgens die kalender de 25e December. Het draaide dus om de zon. Het feest van de zonnewende wat in Noord Europa al gevierd werd met Yule feest. Het feest van het licht zeg maar. Dus Yule log, de kerstkrans en de kerstboom komen zo in het kerstfeest.
Het kerstfeest wat in de christelijke traditie draait om de geboorte van Jezus. Niet om de kerstman, of Santa Claus; die teruggaat op Sinterklaas die door Nederlandse kolonisten in Noord Amerika kwam. De twee lijken erg op elkaar met rode jas en rode muts en grote witte baard. (en na de grote crisis in 1928 door Coca Cola commercieel opgepakt). 


Dit jaar dus drie feesten in een. Allemaal met een (ver)lichtend middelpunt.


Ik wens iedereen gezegende kerstdagen met heel veel Licht.



Comments

Popular Posts