Met de trein

 Dankzij de Nederlandse spoorwegen konden we als gezin gratis reizen. Mijn vader was wegwerker bij de NS een soort van railmonteur en voorman, naast loon kreeg hij ook vrij reizen voor het gezin. 

Dus reisden we met de trein. Maar aangezien het Woldjerspoor al lang niet meer bestond gingen we eerst met de bus. Afhankelijk van de reis en de vertrektijden van de trein gingen we met de Gado of de Dam. Met de gele Gado bus als we naar Groningen gingen voor een snelle aansluiting of met de groene DAM bus naar Hoogezand voor het boemeltje naar Stad.

 

Al met al was het al heel snel een soort van wereldreis. Wat een belevenis. Lopen naar de Rolland garage voor de bushalte. Mijn ouders kenden negen van de tien keer de chauffeur en gingen voorin zitten voor een praatje.

 

Bij het station in Hoogezand was er ook altijd wel een bekende van mijn vader. Het was voor mij aan de ene kant gewoon, hij werkte toch ook bij het spoor, aan de andere kant kende hij wel heel veel mensen. (Bij de begrafenis bleek dat ook heel veel mensen hem kenden. Waren er ook kransen en bloemen van de spoorwegen en kwamen co-werkers op de condoleance).

 

Het was een geregeld avontuur. Iedere tussenstop was een feestje. Altijd was er iets te zien. De slagbomen die overwegen vrij maakten en toen ook vaak nog handmatig werden bediend. De wachtenden op het perron. Wie gingen er uit en wie kwamen erbij.

 

Ik weet nog heel goed hoe tijdens een reisje, zonder mijn vader deze keer, er twee grote Afrikanen (dat moet haast wel, maar ik kende geen onderscheid in donkere mensen.) de coupe in kwamen. Mijn zusje dook achter mijn moeder weg, maar Andre en ik waren nieuwsgierig genoeg om ze van dichterbij te bekijken. Er woonden Molukkers in Hoogezand, maar dat waren dan ook direct de enige mensen met kleur in de buurt. Zogenaamd onopvallend langs lopen en gluren naar de beide negers.  (nb: Neger is afgeleid van het Latijnse niger dat 'zwart' betekent. Het N-woord is nu not done voor blanken). Mijn moeder had dat in de gaten. Pakte Roelfien bij de hand en ging naar ze toe. De mannen lachten, gaven ons een grote hand, spraken in een vreemde taal met vriendelijke klank. Ondertussen zei mijn moeder in Gronings iets in de trant van: zie je wel het zijn gewoon mensen met een andere kleur en zijn niet om bang voor te zijn. 

 

Een andere keer zaten we in een oude trein. De tussendeuren kreunen. Andre hangt aan de steunstangen. Roelfien zit stilletje naast mijn moeder. Mijn vader doet het raampje naar beneden. (nu schiet me direct E' Pericoloso Sporgessie te binnen). Op het perron verschijnt een man met een dienblad op zijn schouder: grote kan koffie en kartonnen bekertjes. Ik kijk gefascineerd hoe hij praat, schenkt en wisselgeld aanpakt terwijl de trein al weer gaat rijden en hij moet snelwandelen om gelijke tred te houden. Mijn vader lacht. (In Brummen vertelt hij later hoe iemand zonder wisselgeld koffie kocht).

 

Zelf kochten we nooit iets onderweg. Mijn moeder had alles altijd voorbereidt. Een speciale tas met eten en drinken. Deze gewoonte heb ik moeiteloos overgenomen blijkt later als ik met Joyce op stap ga. Die keek in het begin verbaasd wat er allemaal in de rugzak zat. Haar moeder nam nooit iets mee, die kocht altijd iets (voor) onderweg.

 

 

Opmerkingen:

N.V. Groninger Autobusdienst Onderneming (GADO) 1924

De N.V. Noord-Nederlandse Verkeersmaatschappij "Roland", vanaf eind 1950 genaamd Roland's Garage- en Touringcarbedrijf, was een openbaarvervoerbedrijf te Slochteren, dat bestaan heeft van 1938 tot 1 januari 1964.

De N.V. Damster Auto-Maatschappij, afgekort DAM te Appingedam, opgericht in 1920, was een bedrijf dat van 1921 tot 1970 openbaar vervoer per autobus verzorgde in de landstreek Fivelingo 

 

 

Dam bus: 

Lijn> Appingedam - Siddeburen - Slochteren – Hoogezand

 

Trein:

Hoogezand-sappemeer-Martenshoek-Kropswolde-Groningen

Groningen- Haren-Assen- Beilen-Hoogeveen-Meppel-Zwolle

Zwolle- Wijhe-Olst-Deventer-Zutphen-Brummen.