dag van de frikandel

De  4e februari is uitgeroepen tot de dag van de frikandel. De commerciële frikandel werd in 1954 gelanceerd in Dordrecht. Slagersknecht Gerrit de Vries maakte gehaktballen die hij aan de horeca verkocht. Door een wijziging in de Warenwet moest hij zijn product, wat erg in de smaak viel bij zijn klanten, veranderen. Zijn oplossing was niet het recept te wijzigen maar de vorm: van de bal maakte hij een …. worst. De naam voor zijn product werd hem door een vrouwelijke snackbarhouder van Duitse afkomst ingefluisterd: daar bestond de Frikadelle al, een platte gehaktbal. De Vries nam die naam over. De rest is geschiedenis.

De zoon van De Vries geeft toe dat Jan Bekkers (die zijn naam liet wijzigen in Jan Beckers om vóór zijn concurrent en neef in het telefoonboek vermeld te staan) van de gelijknamige snackfabriek uit het Noord-Brabantse Deurne de frikandel vijf jaar later vervolmaakt heeft. Hij vond zijn inspiratie bij de Amerikanen, waar de snack cultuur in opmars was, en maakte van de frikandel een glad exemplaar van fijngemalen vlees. De naam werd niet gedeponeerd; De Vries deed dat wel voor zijn Mexicano. In 2009 claimde snackfabrikant Beckers dan ook dat de frikandel op dat moment zijn 50ste verjaardag vierde

Op Hoofdweg 29 heb ik nooit een snack gegeten. Ik kan me ook niet heugen dat er toentertijd een snackwagen langs kwam.Bijkomstigheid was dat we ook geen frituur hadden.  Maar sinds ik een zaterdagbaantje had bij de melkboer kende ik de frikandel wel. Iedere zaterdag als we met ons driewieler melkwagentje de K. ter Laan straat inreden vanaf de Voorborgstraat kwam op hetzelfde moment, of net iets later, van de andere kant via de Veenlaan, een snackwagen de straat in. Melkboer Piet Zijl toeterde en de patatboer knipperde met de lichten. Piet en zijn twee zaterdaghulpen kochten dan steevast 6 frikandellen. Waarna we de scherpe smaak wegspoelden met een drankje uit de eigen voorraad

Toen ik bij mijn oom en tante woonde hadden die een vrieskist. Daar gingen na de slachtmaand een varken in maar ook wel frituur spullen. Die werden gekocht van een groothandel die langs de deur kwam. 

 

Later bij Hans en Janneke thuis regelmatig een makkelijke eetdag: snacks van de Aldi, frites met iets er bij…dat was dan voor mij een kroket soms maar meestal een frikandel.

 

Later, op de redactie van het Haarlems Dagblad stond de frikandel  op het menu. Of het nu van Fons Hoff of broodje Chef kwam maakte niet. De smaak wel. Je wist nooit welk merk het was en soms waren de smaakversterkers zo sterk dat je het vlees niet proefde. Jammer.

Natuurlijk was er altijd het gerucht dat er afvalvlees verwerkt was. Dat Renze de Vries (de varkensboer en geldschieter van FC Groningen) dik verdiende aan de frikandel. Later las ik dat ook vaak paardenvlees verwerkt werd. Ach, bij mij in de Leidsebuurt verkocht Dirk van Dansik de lekkerste paardenworst (ook voor heerlijke snertpaketten). En als er vroeger geslacht werd dan ging er ook niks verloren: de kippen-hals en -kop voor bouillon, ingewanden en hersenen voor de hoofdkaas en net als in de feijoada oren, staart en poten in de snert of bonensoep.

Wat maakt een frikandel nou zo lekker??

De structuur is zeker belangrijk, de buitenkant moet hard zijn, de binnenkant stevig, met een vlezige smaak en een pittige nasmaak.

Heerlijk. 

http://nl.wikipedia.org/wiki/Frikandel

http://www.beckers.nl/